เสริมจมูกเนื้อเยื่อเทียม ปลายแดง ปัญหานี้แก้ยังไง?

เนื้อเยื่อเทียม คือ…

เนื้อเยื่อเทียมที่มักใช้ในการศัลยกรรมตกแต่งจมูก คือ เนื้อเยื่อเทียม Acellular dermal matrix or dermal substitutes คือโครงเนื้อเยื่อ (biocompatible scaffold) ที่ผลิตมาจากผิวหนังมนุษย์ หรือผิวหนังสัตว์ เช่น หมู นำมาผ่านกระบวนการเพื่อกำจัดเซลล์ร่างกายของผู้บริจาค และทำการปลอดเชื้อ เนื้อเยื่อเทียมพัฒนาขึ้นเพื่อใช้ในแผลไฟไหม้แบบลึก แผลอุบัติเหตุที่สูญเสียเนื้อเยื่อผิวหนัง หรือใช้ในการผ่าตัดเสริมสร้าง เช่น การผ่าตัดเสริมสร้างเต้านม เป็นต้น จากการศึกษาในสัตว์ทดลองพบว่า เนื้อเยื่อเทียมสามารถจะเป็นโครงสร้างที่เหมาะสม ทำให้เนื้อเยื่อของร่างกายสัตว์ทดลองสามารถเข้าแทนที่ในโครงเดิมได้ และมีการสร้างคอลลาเจนขึ้นทดแทน ซึ่งเนื้อเยื่อเทียมสามารถประยุกต์ใช้ในการผ่าตัดเสริมจมูก โดยเสริมสันจมูกทั้งแท่ง หรือใช้หุ้มแท่งซิลิโคนเพื่อลดพังผืดหดรั้ง และการมองเห็นแท่งซิลิโคนที่ชัดเจน โดยการลดการผลิตการสร้างพังผืด (myofibroblast activity) อีกด้วยครับ

เนื้อเยื่อเทียม มีลักษณะอย่างไร?

มีลักษณะเป็นแผ่นนิ่ม ๆ คล้ายฟองน้ำ สามารถนำมาใช้เสริมเพื่อรองปลายเพื่อลดความเสี่ยงในการทะลุ  ซึ่งจะผ่านกระบวนการฆ่าเชื้อด้วยรังสี และผ่านการทดสอบด้านน้ำเหลืองวิทยาแล้ว และเนื้อเยื่อเทียมยังคงโครงสร้างของผิวหนังไว้ได้ ทำให้มีการสร้างเส้นเลือดใหม่ การเติบโตของเส้นประสาท และการสร้างคอลลาเจน  ดังนั้นจึงสามารถลดการทะลุของซิลิโคนจมูกได้ดีอีกด้วยครับ

ข้อดีของการใช้เนื้อเยื่อเทียม เสริมจมูก

• ใช้รองปลายจมูกแทนกระดูกอ่อนหลังหู  นิ่มกว่า จัดทรงได้ง่ายกว่า ไม่ลดการเห็นเป็นรอยที่จมูก นอกจากนี้ยังไม่ต้องมีแผลที่หูเพิ่มอีกด้วย
• ใช้เสริมปลายจมูกสำหรับคนเนื้อจมูกน้อย จมูกหมู หรือจมูกสั้น 
• เบี้ยวน้อยกว่าการใช้ซิลิโคนเนื่องจากเนื้อเยื่อธรรมชาติเป็นโครงสร้างสามมิติ มีรูพรุน กระตุ้นให้ร่างกายสร้างคอลลาเจนและอิลาสตินมาผสานกับเนื้อเยื่อของคนไข้ จึงทำให้ไม่เกิดพังผืดและเบี้ยวน้อยกว่าการใช้ซิลิโคน
• ความหนาไม่บางลง เนื่องจากมีการสร้างเซลล์ คอลลาเจนและอิลาสตินตลอดเวลา ต่างจากการใช้ซิลิโคน ซึ่งมีโอกาสบางลงเมื่อใช้ไปนานๆ
• ใช้หุ้มซิลิโคนเพื่อไม่ให้เกิดเงาของซิลิโคน ให้ทรงจมูกดูกลมกลืนมากยิ่งขึ้น
• ไม่สามารถตรวจพบได้ด้วยเครื่องเอกซเรย์หรืออัลตร้าซาวด์ (เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่ต้องการให้คนอื่นรู้ว่าไปเสริมจมูกมา)

อาการแพ้เนื้อเยื่อเทียม คือ…

จากที่กล่าวไปข้างต้นครับว่า เนื้อเยื่อเทียม นั้น ได้ผ่านกระบวนการฆ่าเชื้อด้วยรังสี และผ่านการทดสอบด้านน้ำเหลืองวิทยาแล้ว ดังนั้น จึงสามารถช่วยลดการเกิดอาการแพ้ได้ อย่างไรก็ดี อาการแพ้เนื้อเยื่อเทียม อาจเป็นอาการที่คนไข้เชื่อกันไปเองก็เป็นได้ เนื่องจากภาวะนี้ไม่ได้มีการรับรองทางการแพทย์ว่าสามารถแพ้เนื้อเยื่อเทียมได้นั่นเอง ดังนั้น เมื่อเกิดอาการแดงที่ปลายจมูก จึงไม่ใช่อาการแพ้เนื้อเยื่ออย่างแน่นอน

ทำไมจึงเกิดอาการแดงที่ปลายจมูก?

อย่างไรก็ดี หากไม่แพ้เนื้อเยื่อเทียม หลายคนคงสงสัยว่าทำไมมีอาการแดงบริเวณที่ใส่เนื้อเยื่อเทียมหลังการผ่าตัด เนื่องจากเนื้อเยื่อเทียมเป็นโครงสร้างคอลลาเจนที่มีลักษณะเป็นตาข่าย ทำให้มีเซลล์ใหม่ของร่างกายเรา และเส้นเลือดใหม่ เติบโตเข้าไปในโครงสร้างตาข่ายนี้ จึงทำให้เกิดการแดงขึ้นในช่วงไม่เกิน 1 เดือนหลังศัลยกรรม และจะค่อยๆ จางลงเมื่อเวลาผ่านไปนั่นเอง

ทั้งนี้ หากมีอาการแดงเกิน 1 เดือน มักต้องสงสัยการติดเชื้อมากกว่าการแพ้เนื้อเยื่อเทียมซึ่งอาจเกิดขึ้นในระหว่างผ่าตัดเนื่องจากทุกการผ่าตัดต้องใช้เทคนิค ความชำนาญของแพทย์ รวมถึงอุปกรณ์ และเทคนิคปลอดเชื้อที่ได้มาตรฐานด้วย การดูแล และการทำความสะอาดแผลหลังผ่าตัดก็มีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน

จะรู้ได้อย่างไรว่า ปลายจมูกแดงเพราะเนื้อเยื่อเทียม หรือ เพราะติดเชื้อ?

เพื่อไม่ให้คนไข้ต้องผ่าตัดเอาผิวหนังเทียมออกโดยไม่จำเป็น เพราะเข้าใจว่าเป็นการติดเชื้อจากการผ่าตัด ดังนั้นการแยกอาการแดงปกติจากการใส่เนื้อเยื่อเทียม กับ อาการแดงจากการอักเสบติดเชื้อจึงมีความสำคัญ

ข้อสังเกตที่แยกระหว่างผิวหนังแดงปกติจากการใส่เนื้อเยื่อเทียม และ การติดเชื้อ

• ถ้าเป็นอาการแดงปกติ รอยแดงจะไม่เกินขอบเขตของบริเวณที่ใส่ผิวหนังเทียม ไม่มีไข้ ไม่เจ็บ และเจาะเลือดดูจำนวนเม็ดเลือดขาวจะอยู่ในเกณฑ์ปกติ
• ถ้าเป็นการติดเชื้อ รอยแดงอาจจะกระจายเป็นวงกว้าง มีไข้ กดเจ็บในบริเวณที่อักเสบ และ เจาะเลือดอาจพบการเพิ่มขึ้นของเม็ดเลือดขาว
• โดยทั่วไปไม่ว่าจะมีอาการแดงจากอะไร ถ้าอาการไม่รุนแรง คุณหมอมักจะให้ยาฆ่าเชื้อไปทาน หากอาการดีขึ้นหลังจากทานยา ก็น่าจะเป็นจากการติดเชื้อ
• หากทานยาฆ่าเชื้อแล้วอาการแดงไม่ลดในหนึ่งสัปดาห์ และไม่มีอาการอื่นๆ คุณหมอมักจะให้หยุดยา และสังเกตอาการต่อไป

อย่างไรก็ดี เสริมจมูกเนื้อเยื่อเทียม ปลายแดง  เป็นอีกหนึ่งปัญหาที่สามารถตามมาได้เช่นเดียวกับอาการข้างเคียงอื่นๆ ทั่วไป สิ่งสำคัญคือคนไข้ต้องคอยระมัดระวังและสังเกตตนเองเสมอว่าอาการปลายจมูกแดง มีอาการอย่างไรบ้าง ซึ่งตามที่ได้กล่าวไว้ข้างต้นครับว่า หากอาการปลายจมูกแดงใช้เวลานานในการคอยให้จางลงเกินกว่า 1 เดือน คนไข้ควรรีบเข้าพบแพทย์โดยเร็ว เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงของอาการและรีบดำเนินการรักษาและแก้ไขด้วยวิธีที่ถูกต้องต่อไปครับ

YKJ Medical Clinic ให้บริการด้านเวชกรรมเพื่อเสริมสร้างความงาม

โดย นพ. รัฐรุจน์ บารมีไชยภัสร์ (คุณหมอกัน) เลขที่ใบอนุญาต ว.27560

คลิกจองคิวหรือปรึกษา